Dünya Tabipler Birliği Başkanı Sir Michael Marmot, Türk Tabipleri Birliği ve İstanbul Tabip Odası’nın davetlisi olarak geldiği İstanbul’da, “Sağlıkta Uçurum: Eşitsiz Dünyanın Zor Sınavı” başlıklı bir konferans verdi.
Dünya Tabipler Birliği Başkanı Prof. Sir Michael Marmot, eşitsiz dünyanın getirdiği en önemli sorunlardan birinin sağlıktaki uçurum olduğunu söyledi. Marmot, “Sağlıktaki eşitsizlikler yoksulların sağlıksız olması anlamına geliyor. Ama sağlıkla ilgili sorunlar sadece yoksulların sağlıksızlığı ile sınırlı değil. Bu eşitsizlikler toplumun tamamına yansıyor. Toplumun geneli için bizim her şeyi iyileştirmemiz gerekiyor” diye konuştu.
Dünya Tabipler Birliği Başkanı Sir Michael Marmot'nun konuşmacı olduğu “Sağlıkta Uçurum: Eşitsiz Dünyanın Zor Sınavı” başlıklı konferans 25 Şubat 2016 Perşembe günü İstanbul’da Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Cem’i Demiroğlu Otitoryumu’nda gerçekleştirildi.
Devletlerin sosyal harcamaları artırması sağlıkta eşitsizlikleri azaltmaktadır
Eşitsizliklerin sağlık üzerine etkileri hakkında konuşan Marmot, eğitimde ve sosyal koşullardaki eşitsizliklerin sağlık göstergelerine nasıl yansıdığını, bugüne kadar yaptığı ve yapılan çeşitli araştırmalardan elde ettiği çarpıcı bulgularla ortaya koydu. Eşitsiz dünyanın getirdiği en önemli sorunlardan birinin sağlıktaki uçurum olduğunu belirten Marmot, “Sağlıkta eşitsizlikler yoksulların sağlıksız olması anlamına geliyor. Ama sağlıkla ilgili sorunlar sadece yoksulların sağlıksızlığı ile sınırlı değil. Bu eşitsizlikler toplumun tamamına yansıyor. Toplumun geneli için bizim herşeyi iyileştirmemiz gerekiyor” diye konuştu.
Baltimore’un yoksul ve varsıl kesimleri ile Hindistan arasında bazı karşılaştırmalar yapan Marmot, sosyal koşulların eşitsizliğinin hem sağlıkta kötüleşmeye hem de kentsel rahatsızlıklara sebep olduğunu belirtirken, “Ulaşım, eğitim, sağlık hizmetlerine ücretsiz ulaşım varsa, münferit gelirler daha az önemlidir. Fakat devlet bu hizmetleri sağlamıyorsa, o zaman bireylerin geliri daha önemli hale gelmektedir” dedi.
Eğitim seviyesinin yaşam süresini etkiliyor
Dr. Marmot, eğitim seviyesi doktora ve üzerinde olanların yaşam süresinin daha uzun ve mortalitelerinin daha düşük olduğuna dikkat çekerken, “Doktora yapanlar beni dinlemeyi bırakıp hemen doktorasına sarılsın çünkü bu bir ölüm kalım meselesi. Eğitim süresi yükseldikçe ortalama ömür yükseliyor” esprisini yaptı.
Eğitim alınan yıl miktarı azaldıkça yaşam süresinin kısaldığını belirten Marmot, bunda alkol, uyuşturucu, intihar, kronik karaciğer hastalıkları, harici sebeplerin rol oynadığını kaydetti. Marmot, Burada bir ümitsizlik salgını var. İnsanların gözünün korkutulması ve sosyal nedenler sağlıkta problemlere sebep oluyor ve eşitsizliklere neden oluyor” dedi.
Yoksulluk ve yoksunluk çocukların bilişsel gelişimini olumsuz etkiliyor
5 yaşındaki çocukların bilişsel gelişimiyle ilgili olarak yapılan bir araştırma hakkında bilgi veren Marmot, bilişsel gelişim üzerinde sosyal sebeplerin biyolojik etmenlerin önüne geçtiğini vurguladı. Çocukların yoksunluğu ne kadar düşük olursa iyi gelişme oranının o kadar yükseldiğine dikkat çeken Marmot, çocukların sağlıklı gelişmelerinde yoksunluk ve yoksulluğun çok önemli rol oynadığını kaydetti. Marmot, “Her çocuğa en iyi başlangıç şansının verilmesi gerekiyor” diye konuştu.
Bir ülkede sosyal açıdan ne kadar az para harcanıyorsa sağlık eşitsizliklerin o kadar arttığına, bunun tersi olduğunda sağlıkta eşitsizliklerini bir o kadar azaldığına dikkat çeken Marmot, “Demek ki insanların sağlığı refahı için yapılan yatırımlar uçurumu ortadan kaldırıyor. Daha sonra sağlık harcamalarının azalmasını sağlıyor” dedi.
Sağlıklı olmak bireysel çaba ile ilgili bir şey değildir
Marmot, “Türkiye’deki tartışmaları bilmiyorum ancak ülkemdekileri biliyorum. Ülkemde, fakir insanların kendilerine iyi bakmadıkları, sigara içtikleri, iyi beslenmedikleri için kötü sağlık koşullarına sahip olduklarını düşünenler var. Onlara diyorum ki, Glasgow’a gidip yoksulların yaşamaya çalıştığı koşullara bak; iyi bir eğitim almadıklarını, iyi barınma koşullarına sahip olmadıklarını göreceksin. Onların sağlıklı olmaları yalnızca bireysel çabaları ile ilgili değil, içinde bulundukları koşulların tümü çok olumsuz” diye konuştu.
Marmot, yaşam süresi beklentisinin azalmasının kronik hastalıklar ve yaşam kalitesi sorunlarının da erken başlaması anlamına geldiğini belirtti. Çocukluk çağında eğitim düzeyleri ve yaşam süresi beklentisi bakımından en önde gelen Latin Amerika ülkesinin Küba olduğunu vurgulayan Marmot, kadınların eğitim düzeyinin yaşam süreleri, bebeklerinin sağlık durumu, doğum sayıları, çocuklarının eğitim düzeyleri ve hatta cinsiyet temelli şiddete uğramaları üzerinde dahi belirgin düzeyde etkili olduğunun altını çizdi. Marmot, “Kanıtlar ortada, eğitim politikaları kadınların eğitim düzeylerini yükseltmeyi hedeflemeli” diye konuştu.
Sir Michael Marmot konuşmasını Pablo Neruda’nın Bayrak adlı şiirinden bir alıntı yaparak bitirdi:
“Doğrul benimle,
Kötünün örümcek ağlarına karşı…”
Konferansı TTB, tabip odaları ve uluslararası tabip birliklerinin temsilcilerinin yanı sıra çok sayıda hekim ve tıp fakültesi öğrencisi izledi.