Anayasa Mahkemesi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nin yönetiminde Sağlık Bakanlığı temsilcisinin yer alamayacağına hükmetti. TTB Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Raşit Tükel, Hükümetin ve Sağlık Bakanlığı’nın bir an önce kararın gereğini yerine getirmesi gerektiğini söyledi.
Tıp Dünyası – ANKARA
Anayasa Mahkemesi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nin mütevelli heyetinin Sağlık Bakanlığı Müsteşarı, Rektör, Sağlık Bakanının seçeceği iki üye ile Yükseköğretim Kurulu tarafından seçilen profesör unvanına sahip bir üye olmak üzere, toplam beş üyeden oluşacağına dair hükmü iptal etti.
Mahkeme bağlantısı nedeniyle “Mütevelli Heyetine Sağlık Bakanlığı Müsteşarı, Müsteşarın katılmadığı toplantılara Rektör başkanlık eder" hükmünü de iptal etti; kararın gerekçesinde düzenleme ile bilimsel özerkliğin ihlal edildiği, merkezi yönetimin üniversitenin kararlarını belirlemesine yol açan düzenlemenin Anayasaya aykırı olduğu belirtildi.
Bilimsel özerkliğin, üniversite ortamı açısından önemine vurgu yapılan gerekçede şöyle denildi:
“Üniversitelerin bilimsel özerkliğe sahip kamu tüzelkişileri olarak tanımlanması ve bunların ancak Devlet tarafından kanunla kurulabileceklerinin hükme bağlanması ile güdülen amacın, siyasal çevrelerin, özellikle iktidarların ve değişik baskı gruplarının, üniversite çalışmaları ile eğitim ve öğretimi etki altında tutabilme yolunu kapatmak ve bu çalışmaların bilimsel gerekler ve gereksinmelerden başka, herhangi bir dış etkiden uzak kalacak bir ortamda sürdürülmesini sağlamak olduğunda kuşku bulunmamaktadır…
Üniversite yönetim organlarının, merkezi idarenin müdahalesine olanak verecek şekilde yapılandırılması, diğer bir ifadeyle üniversitelerin, merkezi idare tarafından doğrudan atanan kişiler tarafından yönetilmesi, bu kurumların bilimsel özerkliğini de doğrudan etkileyecektir. Zira, üniversite mensuplarının, bilimsel ölçütler ve etik kurallar çerçevesinde eğitim, öğretim, araştırma ve yayın yapabilmesi için, herhangi bir dış etkiden uzak kalacak bir ortamın bulunması zorunludur.”
AYM kararının gereği bir an önce yapılmalı
TTB Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Raşit Tükel, AYM’nin kararının şöyle değerlendirdi:
“En üst düzeydeki bilim kuruluşları olan üniversitelerin temel özelliklerinin başında, bilimsel özgürlüklerin ve akademik özerkliğin olması gelir. Üniversite akademik olarak özerk olmalı; karar verme ve verdiği kararları uygulamada bağımsız davranabilmeli ve dış baskılardan etkilenmemelidir. Üniversite, ancak öğretme, araştırma ve yayımlama gibi evrensel işlevleri, herhangi bir etki ve baskıya karşı güvence altına alan bir akademik özgürlük ortamı yaratıldığı noktada üniversite olur. Hiyerarşik ast üst ilişkisi içinde bilim üretimi yapılamaz.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi, üniversite organlarının uhdesinde olan yetkilerin, başkanı dahil üç üyesinin Sağlık Bakanlığınca belirlenen mütevelli heyetine devredildiği, dolayısıyla Sağlık Bakanlığı tarafından yönetilmek üzere kurulmuş olan, üniversitenin evrensel ilke ve tanımlamalarına aykırı kurumsal bir yapılanmadır. TTB olarak, üniversitelerin özerk olması gerektiğini, Bakanlığın üniversite açmasını üniversitelerin özerk olması gerekliliğine aykırı ve kabul edilemez bulduğumuzu, siyasi iktidarın güdümünde eğitim, öğretim, bilimsel çalışma yapılamayacağını çeşitli kereler belirttik. Anayasa Mahkemesi bu kararıyla, Sağlık Bakanlığının üniversiteye doğrudan yönetici atayamayacağını, merkezi yönetimin üniversitenin kararlarını belirlemesine yol açan düzenlemenin bilimsel özerkliğin ihlal edilmesi anlamına geldiğini ve Anayasa’ya aykırı olduğu belirterek evrensel üniversite ilkelerine uygun bir karar almıştır. Hükümetten ve Sağlık Bakanlığından bu aşamadaki beklentimiz, Anayasa Mahkemesinin kararının gerektirdiği adımların bir an önce atılmasıdır.”