Prof. Dr. Semih Baskan
2024-2025 Akademik Yılı, 8 Ekim 2024 tarihinde Ankara’da Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yükseköğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar ve 208 üniversitenin rektörleri, öğretim üyeleri ve öğrencilerinin katıldığı bir törenle başladı.
Bu törende konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2002 yılında 64 bin olan öğretim elemanı sayısını 185 bine çıkardıklarını, 76 olan yükseköğretim kurumu sayısını 208’e yükselttiklerini, 2 milyon öğrenciden bugün 7 milyonu aşkın öğrenci sayısına ulaştıklarını ve Türkiye’yi OECD ülkeleri içinde öğretim elemanı sayıları açısından 8’inci sıraya yükselttiklerini belirtti.
Diğer yandan Sayıştay Başkanlığı tarafından Yükseköğretim Kurulu 2023 Sayıştay Denetim Raporu geçtiğimiz eylül ayında yayımlandı. Bu raporda Türkiye’deki 208 üniversitenin detaylı incelemeleri yer aldı.
Biz de bu çalışmamızda Sayıştay’ın hazırladığı bu güncel raporun verilerine dayanarak üç büyük şehrimiz olan Ankara, İstanbul ve İzmir’de içlerinde tıp fakülteleri bulunan Ankara Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Marmara Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi olmak üzere 8 devlet üniversitesinde akademik kadroların değerlendirilmelerini amaçladık.
Tablo 1. Toplam Akademik Kadro Sayısı
| Üniversite | Akademik Kadro |
| Ankara Üniversitesi | 5293 |
| Hacettepe Üniversitesi | 4975 |
| Dokuz Eylül Üniversitesi | 4581 |
| Gazi Üniversitesi | 4370 |
| İstanbul Üniversitesi | 4338 |
| Ege Üniversitesi | 4136 |
| Marmara Üniversitesi | 3344 |
| İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa | 2856 |
| Toplam: | 33883 |
Tablo 1’in değerlendirilmesinde en fazla akademik kadronun Ankara Üniversitesi’nde, en az kadronun ise İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa’da olduğu görülmektedir.
Tablo 2. Üniversitede dolu olan akademik kadro sayısı
| Üniversite | Akademik Kadro |
| Hacettepe Üniversitesi | 3652 |
| Ankara Üniversitesi | 3646 |
| İstanbul Üniversitesi | 3320 |
| Gazi Üniversitesi | 3162 |
| Ege Üniversitesi | 3051 |
| Marmara Üniversitesi | 3016 |
| Dokuz Eylül Üniversitesi | 2889 |
| İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa | 1996 |
| Toplam: | 24732 |
Tablo-2’nin değerlendirilmesinde, akademik kadroları en fazla dolu olanın Hacettepe Üniversitesi, en az dolu olanın ise İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa olduğu belirlenmiştir.
Tablo 3. Üniversitede boş akademik kadro sayısı
| Üniversite | Akademik Kadro |
| Dokuz Eylül Üniversitesi | 1692 |
| Ankara Üniversitesi | 1637 |
| Hacettepe Üniversitesi | 1323 |
| Gazi Üniversitesi | 1208 |
| Ege Üniversitesi | 1085 |
| İstanbul Üniversitesi | 1025 |
| İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa | 860 |
| Marmara Üniversitesi | 328 |
| Toplam: | 9151 |
Tablo-3’ün değerlendirilmesinde en fazla boş akademik kadronun Dokuz Eylül Üniversitesi’nde, en az boş akademik kadronun ise Marmara Üniversitesi’nde olduğu belirlenmiştir.
Tablo 4. Üniversitede boş bulunan profesör sayısı
| Üniversite | Akademik Kadro |
| Ankara Üniversitesi | 273 |
| Ege Üniversitesi | 241 |
| Dokuz Eylül Üniversitesi | 240 |
| Hacettepe Üniversitesi | 126 |
| Gazi Üniversitesi | 99 |
| İstanbul Üniversitesi | 93 |
| İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa | 90 |
| Marmara Üniversitesi | 35 |
| Toplam: | 1197 |
Tablo 4’ün incelenmesinde en fazla boş profesör kadrosunun Ankara Üniversitesi’nde, en az boş profesör kadrosunun ise Marmara Üniversitesi’nde olduğu belirlenmiştir.
Tablo 5. Üniversitede boş bulunan doçent kadroları
| Üniversite | Akademik Kadro |
| Hacettepe Üniversitesi | 274 |
| Dokuz Eylül Üniversitesi | 261 |
| Ankara Üniversitesi | 254 |
| Gazi Üniversitesi | 177 |
| Ege Üniversitesi | 174 |
| İstanbul Üniversitesi | 127 |
| İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa | 104 |
| Marmara Üniversitesi | 30 |
| Toplam: | 1327 |
Tablo-5’in değerlendirilmesinde en fazla boş doçent kadrosunun Hacettepe Üniversitesi’nde, en az boş doçent kadrosunun ise Marmara Üniversitesi’nde olduğu belirlenmiştir.
Tablo 6. Üniversitede boş bulunan doktor öğretim üyesi sayısı
| Üniversite | Akademik Kadro |
| Dokuz Eylül Üniversitesi | 330 |
| Hacettepe Üniversitesi | 210 |
| Gazi Üniversitesi | 184 |
| Ankara Üniversitesi | 164 |
| Ege Üniversitesi | 151 |
| İstanbul Üniversitesi | 134 |
| İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa | 115 |
| Marmara Üniversitesi | 50 |
| Toplam: | 1338 |
Tablo 6’nın değerlendirilmesinde en fazla boş Doktor Öğretim Üyesi kadrosunun Dokuz Eylül Üniversitesi’nde, en az boş kadronun Marmara Üniversitesi’nde olduğu belirlenmiştir.
Tablo 7. Üniversitede boş bulunan öğretim görevlisi sayısı
| Üniversite | Akademik Kadro |
| Dokuz Eylül Üniversitesi | 376 |
| Gazi Üniversitesi | 327 |
| Hacettepe Üniversitesi | 225 |
| Ankara Üniversitesi | 215 |
| Ege Üniversitesi | 149 |
| İstanbul Üniversitesi | 148 |
| İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa | 60 |
| Marmara Üniversitesi | 50 |
| Toplam: | 1550 |
Tablo 7 değerlendirildiğinde en fazla boş Öğretim Görevlisi kadrosunun Dokuz Eylül Üniversitesi’nde en az boş kadronun ise Marmara Üniversite’sinde olduğu belirlenmiştir.
Tablo 8. Üniversitede boş bulunan araştırma görevlisi sayısı
| Üniversite | Akademik Kadro |
| Ankara Üniversitesi | 731 |
| İstanbul Üniversitesi | 516 |
| İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa | 491 |
| Hacettepe Üniversitesi | 488 |
| Dokuz Eylül Üniversitesi | 485 |
| Gazi Üniversitesi | 421 |
| Ege Üniversitesi | 370 |
| Marmara Üniversitesi | 163 |
| Toplam: | 3665 |
Tablo 8’in değerlendirilmesinde en fazla boş araştırma görevlisi kadrosunun Ankara Üniversitesi’nde olduğu görülmektedir.
Bu sekiz tablonun ortak değerlendirilmesinde üç büyük ilimizde bünyelerinde tıp fakültesi bulunan sekiz devlet üniversitesinde toplam akademik kadronun 24 bin 732’sinin (%72,99) dolu olduğunu, 9 bin 151’inin (%27) ise boş olduğu ortaya çıkmaktadır.
Sonuçta öğrencilerimizin ve onların ailelerinin en çok tercih ettikleri üç büyük ilimizdeki devlet üniversitelerinin kadrolarının, her ne kadar OECD verileri ile akademik kadrolar açısından 8’inci sırada olduğumuz belirtilmesine rağmen Sayıştay’ın bu güncel raporu doğrultusunda yeterince doldurulamadığı gerçeğini kabul etmek durumundayız.
Kaynak: T.C. Sayıştay Başkanlığı Yükseköğretim Kurulu 2023 Yılı Sayıştay Denetim Raporu – Eylül 2024.